Q & A
Q1:
Giao tiếp quyết đoán là gì? (Định nghĩa phổ biến về tính quyết đoán là chưa chính xác!) Định nghĩa phổ biến về tính quyết đoán thường được mô tả là: tôn trọng bản thân đồng thời tôn trọng người khác. Nhưng điều này không chính xác. Tại sao định nghĩa này sai? Lý do rất đơn giản: nếu người đối diện cho rằng ý kiến của bạn là thô lỗ, thì ai mới là người có quyền đánh giá bạn có tôn trọng họ hay không? Tính quyết đoán không xoay quanh sự “tôn trọng” — mà là khả năng thể hiện suy nghĩ một cách trung thực, ngay cả khi điều đó khiến người khác cảm thấy không thoải mái.
Q2:
Đào tạo tính quyết đoán của BEMi vs. Đào tạo truyền thống Các chương trình đào tạo tính quyết đoán truyền thống thường tập trung vào việc xử lý các cuộc trò chuyện 1-1 khó khăn. Ngược lại, đào tạo của BEMi nhấn mạnh việc rèn luyện khả năng lên tiếng trong môi trường nhóm — một yếu tố thiết yếu nhưng thường bị bỏ qua trong các chương trình thông thường. BEMi không chỉ tập trung vào “ngôn ngữ quyết đoán”, mà đi sâu vào gốc rễ của sự tự kìm nén, giúp người học nhận diện và xử lý nỗi sợ khiến họ không thể lên tiếng. Trong khi đào tạo truyền thống thường hướng dẫn người học học thuộc các mẫu câu quyết đoán, thì BEMi lại ưu tiên phát triển kỹ năng giao tiếp ứng biến, giúp người học chuẩn bị cho các tình huống thực tế — nơi mà các câu thoại soạn sẵn thường không hiệu quả. Thảo luận nhóm luôn khó đoán, và đòi hỏi người tham gia phải nói ra suy nghĩ của mình một cách tự nhiên và linh hoạt — đó mới chính là lúc tính quyết đoán thực sự được thể hiện. BEMi giúp người học nhận diện và thể hiện phản ứng của mình ngay lập tức, từ đó tự tin điều hướng các tình huống giao tiếp trong nhóm. Thông qua việc luyện tập trong các tình huống bất ngờ, người tham gia phát triển năng lực lên tiếng một cách tự tin, không cần quá nhiều chuẩn bị hay do dự. Với BEMi, không cần ép buộc người học phải tuân thủ máy móc theo ngôn ngữ, giọng điệu hay cử chỉ “quyết đoán”. Thay vào đó, bằng cách quản lý cảm xúc nội tại, họ sẽ đạt được sự giao tiếp tự nhiên — ngay cả trong những tình huống căng thẳng.
Câu 3:
Nên lựa chọn người tham gia chương trình như thế nào? Phát triển tính quyết đoán chủ yếu là một hành trình về mặt cảm xúc, vì vậy việc lựa chọn người thực sự quan tâm và tự nguyện tham gia là điều vô cùng quan trọng. Khi người tham gia bị chỉ định từ phía quản lý với mục đích “cần cải thiện”, họ thường có xu hướng kháng cự và có thể làm gián đoạn môi trường học tập của cả nhóm. Vì vậy, sự tham gia tự nguyện là yếu tố then chốt để đảm bảo sự cam kết chân thành và tạo ra một không gian học tập tích cực, hỗ trợ cho quá trình chuyển hóa thực sự.
Câu 4:
Mất bao lâu để phát triển tính quyết đoán? Thời gian để cải thiện hành vi quyết đoán phụ thuộc vào từng cá nhân, chủ yếu dựa trên mức độ sợ hãi khi lên tiếng của mỗi người. Một số người có thể cải thiện nhanh chóng, trong khi người khác chỉ bắt đầu có tiến triển vào giữa hoặc gần cuối chương trình. Thậm chí, có người chỉ nhận ra sự thay đổi c ủa bản thân vài tháng sau khi chương trình kết thúc.
Câu 5:
Kết quả nào có thể kỳ vọng? Mặc dù tính quyết đoán là yếu tố khó đo lường chính xác, các nhà quản lý và đồng nghiệp thường sẽ nhận thấy sự thay đổi rõ rệt trong hành vi của người tham gia. Cụ thể, bạn có thể thấy sự gia tăng trong số lượng ý kiến, câu hỏi, phản biện và yêu cầu làm rõ. Ngoài ra, các hành động chủ động và quyết đoán cũng sẽ xuất hiện thường xuyên hơn. Một trong những lý do khiến người thụ động ngại lên tiếng là họ không thể che giấu được cảm xúc mạnh mẽ khi nói, và điều đó khiến họ cảm thấy giữ im lặng là lựa chọn an toàn hơn. Ưu điểm của phương pháp BEMi là giúp người học quản lý được cảm xúc tiêu cực, từ đó tự tin hơn trong việc thể hiện suy nghĩ một cách tự nhiên và thoải mái.
Câu 6:
Đào tạo tính quyết đoán chỉ dành cho người thụ động? Trả lời: Đây là một hiểu lầm phổ biến. Trên thực tế, ngay cả những người chủ động cũng có thể vô tình góp phần gây ra vấn đề — chẳng hạn như kiểm soát quá mức hoặc hỗ trợ người thụ động quá nhiều. Kết quả tốt nhất đạt được khi cả những người thụ động và những người gặp khó khăn trong việc phối hợp với họ cùng tham gia chương trình. Chính sự kết hợp này tạo ra môi trường thực tế để đôi bên hiểu nhau và cùng phát triển.
Câu 7:
Nên trộn lẫn hay tách riêng người tham gia theo vị trí và vai trò? Trả lời: Vì phần lớn hành vi thụ động bắt nguồn từ những nỗi sợ không thực tế liên quan đến chức vụ và vai trò, nên thông thường việc để các thành viên ở nhiều vị trí và vai trò khác nhau cùng tham gia sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn. Trong các buổi đào tạo như vậy, tác động của địa vị lên mức độ sẵn sàng lên tiếng sẽ trở thành chủ đề thảo luận quan trọng, từ đó giúp mọi người hiểu nhau sâu sắc hơn và mở lòng hơn trong giao tiếp.
Câu 8:
Chương trình đào tạo tính quyết đoán của BEMi khác gì so với đào tạo về khả năng phục hồi (resilience)? Trả lời: Đào tạo về resilience thường tập trung vào việc chịu đựng khó khăn và tiếp tục tiến về phía trước dù gặp trở ngại. Tuy nhiên, cách tiếp cận này dễ dẫn đến việc sử dụng sai năng lượng và bỏ qua các vấn đề gốc rễ. Hãy lấy ví dụ: nhiều chuyên gia Nhật Bản gặp khó khăn khi phát biểu bằng tiếng Anh trong các cuộc họp toàn cầu. Nhiều người cho rằng nguyên nhân là rào cản ngôn ngữ, và tập trung vào việc mở rộng vốn từ vựng. Tuy nhiên, gốc rễ thật sự thường nằm ở nỗi sợ — sợ bị đánh giá, sợ làm ảnh hưởng đến bầu không khí cuộc họp, sợ làm mất thời gian người khác. Chính những nỗi sợ này mới là yếu tố kìm hãm sự phát triển chủ động. Chương trình đào tạo của BEMi đi sâu vào từng rào cản cá nhân, làm rõ các nỗi sợ bên trong và rèn luyện kỹ năng phục hồi. Người học được trao quyền để tự tin thể hiện bản thân, và phát triển năng lực xử lý hiệu quả trong mọi tình huống khó khăn — giúp họ giao tiếp một cách quyết đoán và vượt qua trở ngại một cách thực chất.
